Trên mâm cỗ cúng ngày Tết cổ truyền của người dân Hà Tĩnh nói chung, huyện Hương Sơn nói riêng không thể thiếu những quả cam bù đặc sản. Quả cam hình quả ngô đồng, nặng tầm vài lạng, vỏ dày, múi mọng nước. Bóc múi cam bù, nghe nước miếng tứa ra, bởi hương vị thanh mát vô cùng hấp dẫn.
Cuối tháng 11 âm lịch hàng năm, khu vực huyện miền núi Hương Sơn lại nhuộm sắc vàng rực. Năm nay sắc vàng đấy phủ rộng diện tích 617/1.000 ha cam. Nông dân các xã Sơn Trường, Sơn Mai, Sơn Hàm, Kim Hoa, Sơn Lâm… phấn khởi vì cam được mùa, quả đẹp, vị ngọt hơn các năm trước.
Cây cam bù xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1972, do hợp tác xã Thạch Sơn trồng tại vùng núi Kim Nhan. Cam bù tiếp tục được trồng và nhân giống rộng rãi, trở thành loại cây lọt top 50 đặc sản trái cây nổi tiếng của Việt Nam . Giống cam này cho năng suất cao, giá trị kinh tế lớn với hàng nghìn hộ dân trên địa bàn huyện Hương Sơn, Vũ Quang .
Vào những tháng cuối năm, khắp các đồi núi tấp nập người mua kẻ bán. Đặc sản cam bù Hương Sơn đã vươn ra thị trường ngoài tỉnh như Nghệ An , Quảng Bình , Hà Nội …
Cam bù gần giống với cam canh. Là giống trái cam to, có vỏ dày màu cam, nhẵn, múi cam dễ tách và rất mọng nước.
Kích thước cam bù khá lớn, nặng khoảng 200 – 300g/quả; một số quả còn nặng đến 500g. Đây cũng là phần dễ nhận biết nhất của loại cam này.
Những năm gần đây, nhiều đề tài khoa học cấp bộ ngành, địa phương được triển khai nhằm bảo tồn, phát triển giống cam bù đặc sản. Người trồng cam cũng mạnh dạn đầu tư, áp dụng tiến bộ khoa học vào sản xuất, hướng đến cung cấp sản phẩm đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm cho người tiêu dùng.
Bà con nông dân cũng đặt bẫy bắt côn trùng thay vì phun thuốc BVTV để cho ra quả cam sạch.
Gia đình ông Ngô Xuân Linh (xã Kim Hoa) trồng trên 2.000 gốc cam. Mỗi năm cho sản lượng trên 20 tấn. Nhiều tiểu thương đã đến tận vườn để thu mua, ông Linh phải thuê thêm 4 nhân công làm việc để kịp cắt cam và đi gửi cho các đại lý. Cam được đóng thùng, vận chuyển đi Vinh (Nghệ An), Hà Nội và các tỉnh phía Nam. Theo người trồng cam nơi đây, khi thu hoạch, để quả cam còn tươi nguyên cuống và lá, người dân phải lấy tay trái đỡ nhẹ nhàng phía dưới quả, tay phải cầm kéo cắt tỉa cẩn thận.
Mỗi cây cam có tuổi đời từ 10 đến 15 năm. Những cây già cỗi, sản lượng thấp sẽ bị chặt bỏ để trồng cây mới. Người trồng cam chia sẻ, sau khi thu hoạch bà con sẽ vun gốc, bón hữu cơ, tăng độ tơi xốp cho đất và tăng độ ngọt cho quả cam ở vụ sau.
Giá cam bù Hương Sơn thu mua tại vườn giao động từ 35.000 đồng/kg đến 60.000 đồng/kg.
Cam bù không chỉ giàu giá trị dinh dưỡng mà còn có tác dụng hỗ trợ chữa các bệnh như: cảm cúm, viêm phế quản, đường ruột, tim mạch…
(Baohatinh.vn) – Thuở còn thơ bé, tôi được mẹ kể rằng, bà ngoại tôi trước khi mất chỉ thèm ăn một múi cam bù. Câu chuyện ấy theo tôi suốt một thời thơ ấu, lòng luôn nghĩ suy về những gắn bó giữa đất với người.
Hương Sơn là huyện miền núi giáp biên giới Việt Lào. Nơi đây có núi non trùng điệp, hùng vĩ và dòng sông Ngàn Phố hiền hòa, thơ mộng. Thiên nhiên ban tặng cho nơi đây nhiều sản vật, trong đó có giống cam bù thơm ngon với hương vị đặc trưng, không trộn lẫn với bất kỳ hương vị của loại trái cây nào khác. Người lần đầu nếm vị cam bù có thể chưa thích liền.
Cam bù không hấp dẫn ta ngay bởi vị ngọt ngào nơi đầu lưỡi. Nhưng ai đã quen ăn cam bù rồi không dễ quên cái hương vị khó lẫn của nó. Quả cam hình quả ngô đồng, nặng tầm vài lạng, vỏ dày, múi mọng nước. Bóc múi cam bù, nghe nước miếng tứa ra, bởi hương vị thanh mát vô cùng hấp dẫn. Quẹt một chút ruốc biển, đưa vào miệng, thật đậm đà, sảng khoái làm sao! Vị chua ngọt của cam, vị mằn mòi của ruốc quyện hòa. Nuốt xong rồi để lại vị ngọt tận trong cổ họng. Cái ngọt thanh cứ theo ta mãi, chứ không phải đã nuốt rồi là hết.
Hương của trái cam bù vừa thoảng, vừa nồng, một thứ tinh dầu với mùi hương vừa pha chanh, vừa như của một loại mỹ vị nào đấy của núi đồi sơn cước, không thể diễn tả được. Chỉ biết bóc ra là “biết liền” cam bù! Dân gian dùng cam bù để chữa cảm cúm như một loại kháng sinh tự nhiên. Kỳ lạ thay đang hắt hơi nhảy mũi, chảy nước mắt, ăn liền cả quả cam bù nghe người hết mệt nhọc, tinh thần minh mẫn ngay.
Cam bù trước được trồng nhiều tại vùng đất Sơn Bằng. Mẹ tôi người gốc ở đây, bà kể, ngày xưa, trong vườn trồng vài chục gốc cam. Vị cam bù chua thanh, ngọt mát, ngon hơn cam bù bây giờ, bởi chưa lai ghép và được chăm sóc hoàn toàn từ phân chuồng. Những ngày nắng cuối đông hanh hao, ra vườn hái ít quả cam bù, bóc ra chấm ruốc thì quả thật không có loại cao lương mỹ vị nào sánh bằng.
Vì thế, nhiều người xa xứ khi nhớ về Hương Sơn trong những ngày tết Nguyên đán, lòng không khỏi quay quắt hương vị cam bù. Trở về quê hương sau những ngày mưu sinh cực nhọc, rưng rưng, bồi hồi khi cầm trái cam bù chín mọng, cảm nhận rõ nhất sự thân thuộc của quê hương trong bàn tay mình.
Mùa thu hoạch cam bù vào đầu tháng 12 âm lịch và kéo dài cho đến giêng hai. Cam bù chỉ cho quả vào một mùa này, đúng dịp tết Nguyên đán, như một sự trả công cho người nông dân quanh năm vất vả, như một sự báo đáp tổ tiên, đất trời đã ban nắng mưa hòa thuận.
Cam bù Hương Sơn phù hợp với những vùng đồi núi, ngày nay được trồng nhiều ở xã Kim Hoa, Sơn Trường. Đi dọc nơi đây, khách không khỏi ngỡ ngàng về những đồi khoác áo da cam. Cây trĩu quả, phải dùng sào mà chống đỡ. Trong cái mưa phùn lất phất đầu xuân, màu vàng của vườn cam chín mọng là màu của cái tết no đủ, rộn ràng.
Hoa bắt đầu ra vào mùa xuân, lúc này người trồng cam phải chăm bón, phòng trừ sâu bệnh. Cam bù là giống cây chịu khô hạn kém mà Hương Sơn lại là mảnh đất của gió lào bỏng rát trong những ngày hè. Mùa hè là thời điểm chăm cam cực nhất. Mấy tháng trời ròng rã, người trồng cam phải dẫn nước từ các khe suối lên đỉnh đồi, tưới đẫm gốc, tưới suốt đêm. Tưới từ tháng 4 đến tháng 7, khi có lất phất mưa thu mới ngừng nghỉ.
Để có trái cam bù chín mọng, người trồng cam đã trải qua lắm nỗi nhọc nhằn với bao nhiêu giọt mồ hôi đổ xuống, bao đêm trũng sâu đôi mắt, bao tấm áo bạc màu với nắng, với gió lào. Được mùa lại thường rớt giá, niềm vui đôi khi không tránh khỏi ưu tư…
Mời bạn một lần ghé thăm Hương Sơn khi đất trời chuyển giao từ cuối đông sang lập xuân. Dọc quốc lộ 8A rộm lên màu vàng của những thúng cam bù được bày bán. Từ chợ Phố đến chợ Rạp, chợ Nầm, xuôi vào chợ Đình, cam nhuộm vàng hai bên đường. Thương lái tấp nập.
Có lần trên chuyến xe rời quê hương từ sáng sớm, dù là người con Hương Sơn, tôi vẫn không khỏi ngạc nhiên về sự tấp nập người bán kẻ mua từ lúc 1h sáng. Những trái cam bù rời xa đất mẹ, ngược xuôi khắp chốn thị thành, phục vụ bà con xa quê và cả những vị khách muốn thưởng thức hương vị của một loại trái cây rất riêng biệt.
NHUNG HƯƠU VIỆT tự hào là trang trại nuôi cấy hươu sao lấy nhung đạt chuẩn từ làng nghề Hương Sơn – Hà Tĩnh. Các sản phẩm tại NHUNG HƯƠU VIỆT được phân phối trên khắp cả nước với quy mô cung cấp hươu giống và các sản phẩm từ nhung hươu như: cao xương huơu, nhung hươu nguyên cặp, nhung hươu cắt lát, rượu nhung hươu, mật ong ngâm nhung hươu,…và các loại đặc sản vùng: Cam bù Hương Sơn, Mật ong rừng Hương Sơn.
Liên hệ đặt hàng tại website: nhunghuouviet.com
